Ngày 22 tháng 11 năm 2025, trong không khí trang trọng và đầy tự hào, các thế hệ cán bộ, công nhân viên chức và người lao động của Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung đã cùng nhau kỷ niệm 50 năm ngày thành lập (22/11/1975 – 22/11/2025). Trải qua nửa thế kỷ xây dựng và trưởng thành, Liên đoàn không chỉ hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, mà còn không ngừng đổi mới về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của đất nước.
Ngay từ khi thành lập, tiền thân của Liên đoàn là Liên đoàn Địa chất thủy văn miền Nam, được giao nhiệm vụ điều tra, đánh giá, lập bản đồ địa chất thủy văn và địa chất công trình trên địa bàn từ Quảng Bình đến các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Đến những năm 1980, phạm vi nhiệm vụ được mở rộng, bao gồm cả công tác quan trắc, giám sát tài nguyên nước trên phạm vi các tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Trong suốt 50 năm qua, Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung đã không ngừng lớn mạnh, trải qua nhiều lần thay đổi tên gọi, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức để phù hợp với cơ chế quản lý mới của Nhà nước và yêu cầu phát triển của ngành tài nguyên nước. Từ những ngày đầu khó khăn, bộ máy còn sơ khai, đến nay Liên đoàn đã trở thành một tập thể đoàn kết, có đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật viên lành nghề, sở hữu các phòng thí nghiệm và thiết bị hiện đại, đủ năng lực thực hiện các nhiệm vụ điều tra, quy hoạch, giám sát và bảo vệ tài nguyên nước trên phạm vi rộng.
Giai đoạn 1975 – 1986:
Theo Quyết định số 207/CP ngày 22/11/1975 của Chính phủ, Liên đoàn Địa chất thủy văn miền Nam chính thức được thành lập, đặt trụ sở tại Phường Hoa Lư, thị xã Pleiku, tỉnh Gia Lai – Kon Tum. Thời điểm này, bộ máy tổ chức gồm 11 đơn vị trực thuộc và 9 phòng chức năng chuyên môn, tổng số lao động hơn 1.500 người, gồm:
+ Đoàn địa chất 701: Trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai 
+ Đoàn địa chất 702: Trụ sở tại Huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai  
+ Đoàn địa chất 703: Trụ sở tại TP Tuy Hòa, Tỉnh Phú Yên
+ Đoàn địa chất 704: Trụ sở tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk
+ Đoàn địa chất 705: Trụ sở tại TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
+ Đoàn địa chất 706: Trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai 
+ Đoàn địa chất 707: Trụ sở tại TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng, được Liên đoàn tiếp nhận và đổi tên từ Đoàn địa chất 37 (thuộc Liên đoàn 2 Địa chất thủy văn), theo quyết định điều chuyển của Tổng Cục Địa chất;
+ Đoàn địa chất 708: Trụ sở tại TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế, được Liên đoàn tiếp nhận và đổi tên từ Đoàn địa chất 67 (thuộc Liên đoàn 2 Địa chất thủy văn), theo quyết định điều chuyển của Tổng Cục Địa chất; 
+ Xưởng Cơ khí CK7: Trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai;
+ Phòng Phân tích thí nghiệm: Trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai; 
+ Trạm xá Liên đoàn: Trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai - Kon Tum;
+ Phòng Tổ chức;
+ Phòng Hành chính;
+ Phòng Lao động - Tiền lương;
+ Phòng Kế hoạch - Thống kê;
+ Phòng Kỹ thuật;
+ Phòng Tài vụ;
+ Phòng Vật tư + Đội xe;
+ Phòng Công trình - Cơ điện;
+ Phòng Định mức; 
+ Ban Thanh tra;
+ Ban Bảo vệ - Quân sự;
+ Phòng Can in - lưu trữ;
Năm 1982 Tổng cục Địa chất điều Đoàn Địa chất 702 vào Liên đoàn địa chất thủy văn 8. Với cơ cấu tổ chức bộ máy nêu trên cùng lực lượng lao động trên 1.500 người, có đơn vị lực lượng lao động có lúc đến 400 người (Đoàn Địa chất 701) để thực hiện nhiệm vụ điều tra, đánh giá, lập bản đồ địa chất thủy văn và địa chất công trình trên phạm vi nghiên cứu.
Giai đoạn 1986 – 1993:
Do có sự sắp xếp lại các đơn vị trực thuộc Tổng cục Địa chất, Liên đoàn được Tổng cục Địa chất phân công lại đó là thực hiện điều tra, đánh giá, lập bản đồ địa chất thủy văn và địa chất công trình trên phạm vi các tỉnh từ Thừa Thiên - Huế vào duyên hải miền Trung và Tây nguyên. Để phù hợp với tình hình mới, Liên đoàn thành lập Đoàn hậu cần 709 trên cơ sở sát nhập Xưởng CK7, phòng Vật tư và Đội xe vận tải. Năm 1989 thành lập 2 Ban là Ban Dịch vụ Kỹ thuật, (Phòng can in - lưu trữ; Phòng Phân tích thí nghiệm) và Ban Dịch vụ đời sống, đến năm 1991 giải thể Ban dịch vụ đời sống; Cuối năm 1992 Liên đoàn tiếp nhận Đoàn Địa chất Việt - Tiệp có trụ sở tại thành phố Nha Trang - Khánh Hòa từ Liên đoàn Địa chất 6. Sau sắp xếp, Liên đoàn còn lại 9 đơn vị trực thuộc và 8 phòng, ban thuộc Liên đoàn, Số lượng cán bộ giai đoạn này duy trì khoảng 500–600 người, như sau:
+ Đoàn địa chất 701: trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai 
+ Đoàn địa chất 703: trụ sở tại TP Tuy Hòa, Tỉnh Phú Yên
+ Đoàn địa chất 704: trụ sở tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk
+ Đoàn địa chất 705: trụ sở tại TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
+ Đoàn địa chất 706: trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai 
+ Đoàn địa chất 707: trụ sở tại TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng
+ Đoàn địa chất 708: Trụ sở tại TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế,
+ Đoàn Hậu cần 709: trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai; 
+ Đoàn Địa chất Việt - Tiệp: Trụ sở tại TP Nha Trang - Khánh Hòa
+ Trạm xá Liên đoàn: trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai; 
+ Phòng Tổ chức - Lao động;
+ Phòng Hành chính;
+ Phòng Kế hoạch;
+ Phòng Kỹ thuật;
+ Phòng Tài vụ;
+ Ban Dịch vụ kỹ thuật 
Giai đoạn 1993 - 2020:
Năm 1993: Giải thể Đoàn địa chất 706 (3/1993) và thành lập mới: Ban Dịch vụ vật tư: Có trụ sở tại Tp Pleuku - Gia Lai (Đoàn Địa chất 706 cũ), đến tháng 12/2001 đổi tên: Trung tâm dịch vụ Địa chất, đến tháng 7/2002 thì giải thể.
Năm 1995: Liên đoàn chuyển trụ sở từ Tp Pleiku - Gia Lai đến Thành phố Nha Trang - Khánh Hòa đóng tại trụ sở của Đoàn Địa chất Việt - Tiệp. Cuối năm 1995, giải thể Đoàn Địa chất Việt - Tiệp. Ban Dich vụ Kỹ thuật được đổi tên thành Trung tâm Kỹ thuật. 
Năm 1997: Theo quyết định số 891/QĐ - TCCB  ngày 20 tháng 6 năm 1997 của Bộ Công nghiệp, Liên đoàn được đổi tên là Liên đoàn Địa chất thủy văn - Địa chất công trình miền Trung trực thuộc Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam - Bộ Công nghiệp; đến tháng 11 năm 2002 trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường). Để thống nhất tên gọi, các đơn vị trực thuộc đổi tên là các Đoàn Địa chất thủy văn và Địa chất công trình (ĐCTV-ĐCCT) và Điều chuyển Đoàn ĐCTV - ĐCCT 708,  TP Huế đến Liên đoàn ĐCTV - ĐCCT miền Bắc; 
Năm 2000: giải thể Trung tâm Kỹ thuật thành lập 2 phòng là Phòng Phân tích - thí nghiệm và Phòng Thông tin - Tư liệu. 
Lực lượng lao động toàn Liên đoàn thời kỳ này (tính theo năm 2003) còn 290 người. Phạm vi hoạt động từ đèo Hải Vân trở vào đến Bình Thuận và các tỉnh Tây Nguyên.
Các đơn vị trực thuộc Liên đoàn thời kỳ này gồm:
+ Đoàn ĐCTV - ĐCCT 701: trụ sở tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai; 
+ Đoàn ĐCTV - ĐCCT 703: trụ sở tại TP Tuy Hòa, Tỉnh Phú Yên;
+ Đoàn ĐCTV - ĐCCT 704: trụ sở tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk;
+ Đoàn ĐCTV - ĐCCT 705: trụ sở tại TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
+ Đoàn ĐCTV - ĐCCT 707: trụ sở tại TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng;
+ Đoàn ĐCTV - ĐCCT 709: năm 2003 di chuyển từ TP Pleiku về Thành phố TP Đà Nẵng; 
Các Phòng chức năng chuyên môn (thuộc cơ quan Liên đoàn):
+ Phòng Tổ chức - Lao động;
+ Phòng Hành chính;
+ Phòng Kế hoạch;
+ Phòng Kỹ thuật;
+ Phòng Kế toán - Thống kê (đổi tên từ phòng Tài vụ);
+ Phòng Phân tích - Thí nghiệm;
+ Phòng Thông tin - Tư liệu
- Năm 2008: Bộ Tài nguyên và Môi trường đổi tên Liên đoàn Địa chất thủy văn và Địa chất công trình miền Trung thành Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung. Liên đoàn được chuyển giao từ Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam về trực thuộc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước (nay là Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia) thực hiện công tác lập Quy hoạch; điều tra, đánh giá, quan trắc, giám sát tài nguyên nước vẫn trên phạm vi các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Theo đó, nhiệm vụ điều tra, đánh giá; quan trắc, giám sát tài nguyên nước được giữ nguyên, nhiệm vụ điều tra, đánh giá địa chất công trình không còn nữa, thay vào đó là các nhiệm vụ điều tra, đánh giá các nguồn nước trên mặt, lập các quy hoạch về tài nguyên nước được bổ sung. Cơ cấu tổ chức bộ máy giữ nguyên 6 đơn vị trực thuộc nhưng đổi tên thành các Đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước. Năm 2009, Liên đoàn thành lập Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài nguyên nước miền Trung, là đơn vị hạch toán độc lập, trên cơ sở Phòng Phân tích - Thí nghiệm và phòng Thông tin - Tư liệu và Tổ khoan máy; Có 5 phòng chức năng chuyên môn trực thuộc cơ quan Liên đoàn, gồm: Phòng Hành Chính, Phòng Tổ chức - lao động, Phòng Kế hoạch, Phòng Kế toán - Thống kê.
Cuối năm 2014 đầu năm 2015 cơ cấu lại tổ chức với 7 Phòng chức năng chuyên môn (nhập phòng Hành Chính và phòng Tổ chức - Lao động thành Văn phòng; giữ nguyên phòng Kế hoạch và đổi tên phòng Kế toán - Thống kế thành phòng Tài chính - Kế toán; giải thể phòng Kỹ thuật; Thành lập mới 4 Phòng: Phòng Quy hoạch tài nguyên nước, Phòng Điều tra tài nguyên nước mặt, Phòng Điều tra tài nguyên nước dưới đất và Phòng Quan trắc tài nguyên nước), giải thể Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài nguyên nước để thành lập 2 trung tâm là Trung tâm Công nghệ tài nguyên nước miền Trung và Tây Nguyên và Trung tâm Phân tích - thí nghiệm tài nguyên nước miền Trung và Tây Nguyên trực thuộc cơ quan Liên đoàn. Năm 2013 giải thể Đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước 709 và sáp nhập phòng Kế hoạch với phòng Tài chính - Kế toán thành phòng Kế hoạch - Tài chính. Trong thời gian này Lực lượng lao động Liên đoàn dao động từ  215 - 225 người.
Cuối năm 2017, tại Quyết định số 345/QĐ-TNNQG ngày 01/12/2017 của Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung phù hợp với tình hình mới theo hướng tinh gọn. Hiện Liên đoàn có 5 đơn vị trực thuộc và 4 phòng chức năng, chuyên môn và 01 Trung tâm thuộc cơ quan Liên đoàn.
Các đơn vị trực thuộc gồm:
+ Đoàn tài nguyên nước Bắc Tây Nguyên (tiền thân là Đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước 701).
+ Đoàn tài nguyên nước Duyên hải miền Trung (tiền thân là Đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước 703).
+ Đoàn tài nguyên nước Trung Tây Nguyên (tiền thân là Đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước 704).
+ Đoàn tài nguyên nước Nam Tây Nguyên (tiền thân là Đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước 707).
+ Đoàn Quan trắc tài nguyên nước miền Trung (tiền thân trên cơ sở Đoàn tài nguyên nước Nam Trung Bộ và Phòng Quan trắc tài nguyên nước), chuyển trụ sở đơn vị về TP Nha Trang - Khánh Hòa
Các phòng chức năng, chuyên môn gồm:
+ Văn Phòng;
+ Phòng Kế hoạch - Tài chính ;
+ Phòng Quy hoạch tài nguyên nước;
+ Phòng Điều tra tài nguyên nước (sáp nhập 2 phòng: Phòng Điều tra tài nguyên nước mặt và Phòng Điều tra tài nguyên nước dưới đất);
+ Trung tâm Công nghệ và Phân tích - Thí nghiệm tài nguyên nước miền Trung (sáp nhập 2 Trung tâm là Trung tâm Công nghệ tài nguyên nước miền Trung và Tây Nguyên và Trung tâm Phân tích - thí nghiệm tài nguyên nước miền Trung và Tây Nguyên).
Thời điểm này với tổng số 217 cán bộ công nhân viên chức được biên chế ở 5 đơn vị trực thuộc và Cơ quan Liên đoàn. Các đơn vị trực thuộc đều có tư cách pháp nhân, có trụ sở đóng trên khắp địa bàn hoạt động của Liên đoàn. Tên gọi của các đơn vị thành viên phản ánh địa bàn hoạt động sẽ là cầu nối của Liên đoàn để có thể thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu của các địa phương làm tốt chức năng là đơn vị sự nghiệp có thu.
Ở các đơn vị trực thuộc Liên đoàn, từ cơ cấu 4 phòng chức năng chuyên môn sắp xếp lại còn 2 Phòng là Phòng Kỹ thuật - Thi công (được sáp nhập từ phòng Kế hoạch và Phòng Kỹ thuật) và Phòng Nghiệp vụ tổng hợp (được sáp nhập từ Phòng Tổ chức hành chính và Phòng Kế toán - Thống kê).
Giai đoạn 2020 đến nay:
Cuối năm 2020, theo Quyết định số 386/QĐ-TNNQG ngày 30/12/2020 của Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia, Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung được kiện toàn tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Cơ cấu gồm có Văn phòng, 3 phòng chuyên môn, 01 Trung tâm và 4 đơn vị trực thuộc Liên đoàn: 
Cơ quan Liên đoàn gồm: 
- Văn phòng.
- Phòng Kế hoạch - Tài chính.
- Phòng Điều tra tài nguyên nước.
- Phòng Quy hoạch tài nguyên nước.
- Trung tâm Công nghệ và Phân tích - Thí nghiệm TNN miền Trung.
Các đơn vị trực thuộc Liên đoàn gồm:
- Đoàn Quan trắc tài nguyên nước miền Trung.
- Đoàn tài nguyên nước duyên hải miền Trung.
- Đoàn tài nguyên nước Bắc Tây Nguyên.
- Đoàn tài nguyên nước Trung Tây Nguyên.
Trong đợt sắp xếp này, giảm 01 đơn vị Đoàn Tài nguyên nước Nam Tây Nguyên (sáp nhập vào Đoàn tài nguyên nước Trung Tây Nguyên). Đồng thời 02 phòng Nghiệp vụ - Tổng hợp và Kỹ thuật – Thi công ở các đơn vị giải thể, cán bộ được bố trí hợp lý theo nhu cầu công tác. Lực lượng lao động của Liên đoàn giai đoạn năm 2020 - 2021 dao động từ 180 – 200 người.
Từ năm 2022 đến nay, theo Quyết định số 286/QĐ-TNNQG ngày 08/11/2022, Liên đoàn tiếp tục duy trì mô hình gồm Văn phòng, 3 phòng chuyên môn, 1 trung tâm và 4 đơn vị trực thuộc. Cơ cấu này được đánh giá là phù hợp, đảm bảo hoạt động ổn định và đáp ứng đầy đủ yêu cầu về chức năng, nhiệm vụ được giao. Tổng số lao động hiện nay dao động từ 134 – 175 người, với đội ngũ cán bộ ngày càng tinh gọn, chuyên môn hóa cao, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Sau một thời gian vận hành theo cơ cấu mới, các đơn vị trực thuộc và phòng chuyên môn, nghiệp vụ từ Liên đoàn đến cơ sở đã hoạt động ổn định, phối hợp nhịp nhàng, giải quyết công việc nhanh chóng và hiệu quả. Việc sắp xếp lại bộ máy giúp giảm đầu mối đơn vị, tinh gọn phòng ban, tối ưu hóa nguồn lực, phù hợp với nhiệm vụ được giao và mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.
Bước sang năm 2025, trong bối cảnh Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai mạnh mẽ chuyển đổi cơ chế và quy chế quản lý nhiệm vụ, Liên đoàn tiếp tục chủ động thích ứng với xu thế mới: áp dụng từng bước cơ chế đấu thầu, đặt hàng để thực hiện nhiệm vụ; đồng thời đón nhận sự phân cấp mạnh mẽ từ Bộ và Trung tâm, với trọng tâm quản lý sản phẩm cuối cùng thông qua hệ thống quy chế tài chính, công tác kiểm tra và nghiệm thu chặt chẽ.
Song hành với đó là thách thức từ sự cạnh tranh quyết liệt của cơ chế thị trường, yêu cầu hội nhập quốc tế sâu rộng, cùng làn sóng đổi mới của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Tình hình này đòi hỏi mỗi cán bộ, viên chức nêu cao tinh thần trách nhiệm, tinh thông chuyên môn nghiệp vụ, chủ động và linh hoạt trong thực hiện nhiệm vụ; đồng thời không ngừng đổi mới cơ cấu tổ chức, bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập.
Liên đoàn đặc biệt chú trọng xây dựng, bổ sung và hoàn thiện Đề án vị trí việc làm, gắn với công tác quy hoạch cán bộ từng giai đoạn, song song với kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao. Công tác quản lý, điều hành và sản xuất được nâng tầm, tạo ra những bước đột phá chiến lược, làm nền tảng vững chắc cho mục tiêu phát triển bền vững trong những năm tiếp theo, xứng đáng với truyền thống 50 năm hình thành và trưởng thành.